Ivo Adan, Jan van der Wal (TU Eindhoven),Paul van Beek (LU Wageningen)

Het gebruik van robots om koeien te melken is een belangrijke nieuwe ontwikkeling in de veehouderij. Door het gebruik van robots kunnen de koeien vaker worden gemolken waardoor de melkproduktie naar verwachting 10 tot 15 procent zal stijgen. Daarnaast bespaart het de melkveehouder veel werk. De robots zijn echter heel duur. Daarom is het belangrijk om de stal goed in te richten. Het Wageningse onderzoeksinstituut IMAG-DLO1 verricht reeds jarenlang onderzoek naar toepassing en gebruik van de melkrobot. In Duiven heeft het instituut een experimentele stal waar het gedrag van koeien in een stal met robots uitgebreid wordt onderzocht. Hier kon men op basis van metingen en video-observaties concluderen [2] dat het gebruik van de verschillende faciliteiten in de stal stochastisch is. Het concept van een gesloten netwerk van wachtrijen lijkt daarom geschikt voor het modelleren en analyseren van zo’n stal met melkrobots. Hiermee wordt het stochastisch gedrag adequaat beschreven en kan men zodoende op een systematische manier een afweging maken tussen de economische en koesociale factoren die een rol spelen bij een stalontwerp. Normaal worden wachtrijmodellen gebruikt voor de prestatie-analyse van communicatie- en produktiesystemen. Koeienstallen met melkrobots is een geheel nieuwe toepassing. Gebaseerd op het wachtrijmodel is de Java applet Cow ontwikkeld waarmee eenvoudig en snel de prestaties van verschillende ontwerpen kunnen worden ge¨evalueerd en vergeleken. We zullen hier eerst wat meer vertellen van de melkrobot en de koeienstal. Vervolgens introduceren we ons wachtrijmodel voor de stal. Tenslotte bespreken we de Java applet en laten we zien dat dit gereedschap zeer bruikbaar is bij het ontwerp van een stal.